Een veilig huis
In dit blog neem ik het thema van veilig wonen nader onder de loep. Dit naar aanleiding van mijn laatste beeld: 'The Old Safehouse'.
Inspiratie vind je overal. Voor mij vaak in het materiaal, maar ook in wat je om je heen ziet. Dit beeld begon met een oude steen met een zichtbare geschiedenis, dat wilde ik (deels) behouden.
Voor mij is dit beeld ook een reactie op de tijdgeest; de onrust in de wereld, en de behoefte aan veiligheid. Een robuust gebouw, het oogt ontoegankelijk. Het heeft twee verschillende kanten, die niet in een oogopslag zichtbaar zijn. De gevel verbergt wat er aan de achterkant gebeurt.
Materiaal: Belgisch hardsteen
Formaat: 31x50x14 cm
De veelzijdige architectuur van veilig wonen
Op allerlei manieren, en overal op de wereld, zijn er vormen van architectuur nadrukkelijk gebouwd vanuit het oogpunt van veiligheid. Denk aan kastelen, forten, stadmuren e.d. Maar ook gewoon woningen. Met als hedendaags verschijnsel de ‘gated community’.
Hieronder, tamelijk willekeurig, enkele voorbeelden.
De torens van Bologna, Italië
Bologna is een stad met een rijke geschiedenis. In de 11e en 12e eeuw werd de stad volgebouwd met torens. Uiteindelijk zouden het er meer dan 100 worden. In deze reconstructie uit 1926 krijg je een beeld van hoe de stad er toen uitgezien heeft.
Waarom er zoveel torens zijn gebouwd heeft verschillende redenen. Het verhaal gaat dat de rijke families een toren bouwde om elkaar te imponeren. Maar daarnaast functioneerde de torens ook als een manier om je in je huis te verschansen, en jezelf te beschermen bij een aanval. Vanuit de toren kun je met pijl en boog schieten op de aanvaller.
De meeste torens werden in de 13e eeuw weer afgebroken, tegenwoordig zijn er nog 24 over. De bekendste staan naast elkaar in het centrum: Asinelli (97m) en Garisenda (48m).
Ik blijk er tijdens mijn vakantie in 2017 ook een paar foto's van gemaakt te hebben. Het zijn natuurlijk ook echte blikvangers.
Torenhuizen, Peloponnesos, Griekenland
Minder spectaculair, maar mooi door hun eenvoud zijn de historische torenhuizen in de regio Mani, in de zuidelijke Peloponessos.
Een goed voorbeeld hiervan vind je in Vathia, een vestingstadje waar elk huis is gebouwd als een mini-kasteel. De huizen zijn dicht bij elkaar gebouwd, in een verdedigende opstelling. Veel van deze torens werden gebouwd in de 18e en 19e eeuw om bescherming te bieden tegen Ottomanen, piraten en andere aanvallers.
Maar net als de eeuwen daarvoor in Bologna waren deze huizen ook een statussymbool. Een hogere toren betekende dat de familie belangrijker was. In sommige gevallen verhinderden de machtigste families dat andere delen van de gemeenschap torens bouwden die groter waren dan hun eigen huizen.
De typische torenwoningen in Mani hebben een vierkant ontwerp, met twee of drie verdiepingen. De ramen waren klein zodat ze gesloten konden worden tijdens gevechten.
Kasbah in Marokko
Een kasbah (kashbah, kasba) is een versterkt bouwwerk, bijvoorbeeld een fort of citadel (versterkt gebied in een stad). Het is onderdeel van de stad zelf en vormt het verdedigbare deel van een medina, de oudere stadswijk. Ze zijn omringd door hoge muren, gebouwd als vesting, vaak compleet met uitkijktorens. De kashba had vaak maar een paar ingangen, bewaakt óf verborgen en onbewaakt.
Deze Arabische bouwwerken vind je vooral in zuidoost Marokko. Ze zijn gemaakt van steen, leem, stro, kiezel of grond of een combinatie ervan. De huizen hebben vaak houten deuren en de plafonds hebben brede palmhouten balken.
Kasbah Oulad Othmane
Kashba’s waren vroeger bedoeld om de bewoners en de bezittingen te beschermen tegen invallen van buitenaf. De woning van het dorpshoofd lag vaak binnen de kasbah. Daarnaast bood het ruimte aan woningen voor families van één etnische groep. De verschillende etnische stammen in deze gebieden hadden vaak conflicten of voerden oorlogen. En ook struikrovers kwamen uit de woestijn of oasen om de rijkdommen van de machtige kashba’s te stelen.
Kasbah Taourirt